Назарбаевтың күйеу баласы сотқа тартыла ма? Қазақстанның ең бай адамдарының бірі Тимур Құлибаевты не күтіп тұр?
Кулибаев және оның жұбайы Halyk bank-ті, елдегі ең ірі коммерциялық банкті басқарады. Ол Алматы, Астана, Атырау, Ақтөбе, Ақтау, Шымкент және Дубайда жалпы алаңы бір миллион шаршы метрден асатын коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру және басқару бойынша жұмыс істейтін «Mercury Properties» компаниясының иесі.
Сонымен қатар, Кулибаевтың екі ондық мұнай өндіруші және мұнай трейдерлік компанияларында үлестері бар.
Бұл мүліктерді жұптар Назарбаевтың билігі кезінде сатып алған. Алайда, алғашқы президент биліктен кеткеннен кейін, Кулибаев сот алдында жауап беруі мүмкін. Nege Aqsha телеграм-каналының хабарлауынша, олигархқа қатысты Генеральды прокуратураның активтерді қайтару комитеті талап-арыз берді: бұл ақпарат «Судебный кабинет» порталында пайда болғаннан кейін белгілі болды.
Осы жағдай аясында мәжіліс депутаты Ермурат Бапи олигархты Қазақстан мұнайын сату арқылы қосымша табыс алуында айыптады. Бапи, Қазақстан мұнайын сатудан түскен табыстың едәуір бөлігі Кулибаевқа тиесілі компанияларға кететінін айтты: олардың саны 200-ден асады, олар 22 елде тіркелген. Депутаттың айтуынша, олигарх қосымша пайда табуда, ал Қазақстан бюджеттегі кемшіліктерді сыртқы қарыздар мен болашақ ұрпақ үшін құрылып жатқан ұлттық қордың қаражаттарын жұмсап жапқан.
«Баршаға белгілі, Қазақстан мұнайы своп операциялары бойынша ел ішінде бір бағамен, ал шетелде мүлдем басқа [бағамен] сатылады. Ал айырмашылық офшорларда және шетелдік компаниялардың есеп-шоттарында қалады, — деді Ермурат Бапи. — Енді тойып, алғанымен қанағаттану уақыты келді. Болашақ ұрпақтарға да не болса да қалдыру керек!»
Бапи Қазақстанда пайдалы қазбаларды экспорттау бойынша Ұлттық оператор құру қажеттігін атап өтті. Оның пікірінше, оның пайда болуымен, жеке тұлғалар, оның ішінде Кулибаев, мұнайды қайта сату арқылы байып кетуді тоқтатады.
Nege.Aqsha телеграм-каналының деректері бойынша, Кулибаевты Қазақстан мемлекетінің кедейлендіруге ниетті тұлғалар тізіміне енгізу шешімі бір жыл бұрын қабылданған. Осыдан кейін 2024 жылдың көктемінде Тимур Кулибаевтың өкілдері Қазақстанның Генеральды прокуратурасының активтерді қайтару комитетіне үш талап-арыз берді, бірақ олардың барлығы қабылданбады. Сол кезде ведомство олигархтың мемлекетке талап етілген мүліктері туралы ақпаратты жариялаудан бас тартты және бұл ақпарат мемлекеттік құпияларға жататынын мәлімдеді.
Nege.Aqsha мәліметтері бойынша, 2023 жылдың 13 қазанында активтерді қайтару комиссиясының шешімімен Кулибаев олигалия субъектілерінің мемлекеттік қайтаруға жататын мүліктерінің құпия тізіміне енгізілді.
Сонымен бірге, БАҚ-та Кулибаевтың Қазақстан билігімен алдын ала келісім жасағаны туралы ақпарат пайда болды: оған сәйкес, ол өз активтерін сақтап қалу және «индугенция» алу үшін мемлекеттік қазынаға шамамен миллиард доллар төлейді.
Бұл ақпаратты кейіннен мұнай-газ саласының сарапшысы Олжас Байдильдинов түсіндірді. Оның айтуынша, шын мәнінде, Қазақстан мемлекеті бұрынғы президенттің күйеу баласынан екі есе көп, яғни екі миллиард доллар алған. Бірақ бұл ақпарат ресми түрде ешкіммен расталмады.