Американдық неврология академиясының «Neurology» журналында жарияланған зерттеуге сәйкес, тамақтану рационы MIND диетасына жақын адамдар когнитивті бұзылулардың төмендеу қаупіне ие болуы мүмкін.
MIND диетасы — орта теңіз және DASH диетасының (қысымды төмендетуге бағытталған) комбинациясы. Ол антиоксиданттарға, витаминдерге және пайдалы майларға бай өнімдерді қамтиды, бұл мидағы қабыну мен оксидативті стресс деңгейін төмендетуге көмектеседі. Диетаның негізі — көкөністер (әсіресе жапырақты), жидектер, толық дәнді дақылдар, балық, құс еті мен жаңғақтар. Дәстүрлі жемістердің орнына флавоноидтарға бай жидектерге басымдық беріледі, олар когнитивті функцияларды жақсартады. Сондай-ақ, толық дәнді дақылдарды, зәйтүн майын, құс етін, балықты, бұршақтарды және жаңғақтарды тұтыну ұсынылады.
«Халықтың қартаюымен деменциямен ауыратын адамдар саны өсіп келе жатқандықтан, когнитивті проблемалардың дамуын кешіктіру немесе баяулатудың жолдарын табу өте маңызды», — деп атап өтті зерттеу авторы, Огайо штатындағы Цинциннати университетінің медицина докторы Рассел П. Сойер.
Зерттеу 14 145 адамды қамтыды, олардың орташа жасы 64 жыл болды. Наблюдение 10 жыл бойы жүргізілді. Қатысушылар өздерінің тамақтану рационы туралы сауалнама толтырды. Зерттеушілер өнімдердің MIND диетасына қаншалықты сәйкес келетінін анықтады. Ойлау және есте сақтау дағдылары зерттеудің басында және соңында өлшенді.
Қатысушылар үш топқа бөлінді: төмен деңгейдегі диета тобы, орта деңгейдегі диета тобы және жоғары деңгейдегі диета тобы.
Зерттеу барысында когнитивті бұзылулар 532 адамда, яғни 4456 адамның 12%-ында, төмен деңгейдегі диета тобында дамыды; 617 адамда, яғни 5602 адамның 11%-ында орта деңгейдегі топта; және 402 адамда, яғни 4086 адамның 10%-ында жоғары деңгейдегі диета тобында.
Жасы, жоғары қан қысымы және диабет сияқты факторларды ескере отырып, зерттеушілер жоғары деңгейдегі диета тобындағы адамдарда когнитивті бұзылулардың қаупі төмен деңгейдегі диета тобындағы адамдармен салыстырғанда 4%-ға төмен болғанын анықтады.
Ерлер мен әйелдер қатысушыларын бақылау барысында зерттеушілер әйелдер арасында диетаны ең қатаң ұстанғандарда когнитивті бұзылулардың қаупі 6%-ға төмендегенін, ал ерлерде мұндай өзгерістер байқалмағанын анықтады.
Зерттеушілер сондай-ақ адамдардың ойлау қабілеттерінің төмендеу жылдамдығын бақылап, диетаны мұқият ұстанған адамдардың қабілеттерінің төмендеуі баяу болғанын, ал мұны жасамағандарда жылдам екенін анықтады.
«Ми жұмысының сапасы адамның денсаулығына, әл-ауқатына, еңбекке қабілеттілігіне және ақыл-ой мүмкіндіктеріне әсер етеді. Мидың тиімді жұмыс істеуі үшін әртүрлі қоректік заттар қажет, оларды тамақтану арқылы алу маңызды. MIND диетасының рационы, зерттеуге сәйкес, Альцгеймер ауруы мен жүйке жүйесінің қартаю қаупін төмендетуге көмектеседі. Сонымен қатар, сапалы ұйқы, тұрақты спортпен шұғылдану, жаңа нәрселерді, мысалы, шет тілін немесе музыкалық аспапты үйрену, мидың икемділігін және жаңа ақпаратты қабылдау қабілетін сақтауға көмектеседі. Организм мен мидың денсаулығын сақтау және нығайту үшін мүмкіндігінше ерте зиянды әдеттерден бас тарту қажет», — деп пікір білдірді Қазақстандық сарапшы Гинтаутас-Юозас Кентра, дәрігер, «Денсаулық ұлттық ассоциациясы» ҚБ төрағасының орынбасары.