2024 жылдың физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаттары АҚШ-тың Принстон университетінен Джон Хопфилд және Канададағы Торонто университетінен Джеффри Хинтон болып табылады. Олар машиналық оқыту мен нейрондық желілер саласындағы зерттеулері үшін марапатталды, деп хабарлайды Нобель комитетінің баспасөз қызметі.
Комитеттің хабарламасында екі лауреат та қазіргі заманғы қуатты машиналық оқытудың негізі болып табылатын әдістерді әзірлеу үшін физикалық құралдарды қолданғаны айтылған.
Хопфилд «ассоциативті жадыны» дамытты, ол кескіндерді және басқа деректер түрлерін сақтап, қайта шығара алады. Өз кезегінде, Хинтон деректерде қасиеттерді автономды түрде анықтауға мүмкіндік беретін әдіс жасап, осылайша кескіндердегі белгілі элементтерді идентификациялауға мүмкіндік берді.
Хинтон Хопфилд желісін «Больцман машинасы» әдісін қолданатын жаңа желіні дамыту үшін пайдаланды, бұл нейрондық желіні белгілі деректер түрлеріндегі ерекше элементтерді тануға үйретуге мүмкіндік береді. Өз желісін құру үшін Хинтон гомогенді компоненттерден тұратын жүйелерді зерттейтін статистикалық физика құралдарын қолданды.
2024 жылы Нобель сыйлығының мөлшері 11 миллион швед крона (шамамен $1,06 млн) құрайды.
Физика бойынша Нобель сыйлығы 1901 жылдан бері жыл сайын беріледі. 1901 жылы бірінші лауреат Вильгельм Рентген болды. 2024 жылға дейін сыйлық 224 адамға берілді.
2024 жылы Нобель апталығы 7 қазанда медицина бойынша лауреаттардың жариялануымен басталды, олар америкалық Виктор Амброс және Гэри Равкан, микроРНК-ны ашу және оның генетикадағы рөлін зерттегендері үшін марапатталды.