Тұрып жұмыс істеу адамдар арасында танымалдылыққа ие болды, олар қозғалыссыз өмір салтының зияндарын жоюға тырысуда, бұл көбінесе компьютер, теледидар немесе рульде ұзақ уақыт өткізуден туындайды.
Сидней университетінің ғалымдарының жаңа зерттеуі күніне екі сағаттан көп тұрып тұру терең вен тромбозы мен варикозды кеңейту қаупін арттыратынын көрсетті. Зерттеу нәтижелері Халықаралық эпидемиология журналында жарияланды.
Ғалымдар қозғалмау, отыру және тұру жағдайларының жүрек-қан тамырлары ауруларымен (ишемиялық жүрек ауруы, инсульт, жүрек жеткіліксіздігі) және ортостатикалық қан айналымы ауруларымен (гипотензия, варикозды кеңейту, созылмалы венозды жеткіліксіздік және трофикалық жаралар) байланысын зерттеді.
Физикалық белсенділікті бақылау үшін Ұлыбританияның UK Biobank денсаулық сақтау деректер базасынан 83 000 адамның акселерометр деректері зерттелді, отыру және тұру уақыты талданып, жүрек-қан тамырлары аурулары мен қан айналымы аурулары көрсеткіштері салыстырылды.
Жеті жыл бойы бақылау барысында сынақтан өткен адамдарда 6829 жүрек-қан тамырлары ауруы және 2042 қан айналымы ауруы тіркелді.
Зерттеу нәтижелері қозғалмау, отыру және тұру уақытының ортостатикалық қан айналымы ауруларының даму қаупімен байланысты екенін көрсетті. Қозғалмай өткізілген уақыт тәулігіне 12 сағаттан асқан әр қосымша сағат үшін орташа есеппен 22%-ға, отыру жағдайында 10 сағаттан асқан әр қосымша сағат үшін 26%-ға, ал тұру жағдайында 2 сағаттан асқан әр 30 минут үшін 11%-ға артады.
Қозғалмай және отыру жағдайында болу жүрек-қан тамырлары ауруларының қаупін де арттырады. Қозғалмай өткізілген уақыт тәулігіне 12 сағаттан асқан әр қосымша сағат үшін 13%-ға, отыру жағдайында 10 сағаттан асқан әр қосымша сағат үшін 15%-ға артады. Тұру жағдайы жүрек-қан тамырлары ауруларының қаупімен байланысты емес.
Ғалымдардың пікірінше, зерттеудің басты қорытындысы - ұзақ уақыт тұрып тұру қозғалыссыз өмір салтын өтемейді және қан айналымы жүйесінің денсаулығына қауіпті болуы мүмкін.
ДДҰ бағалауы бойынша, 2020 жылдан 2030 жылға дейін 500 миллионнан астам адам жүрек аурулары, семіздік, диабет және басқа да инфекциялық емес аурулармен бетпе-бет келеді, себебі олар қозғалыссыз өмір сүреді.
Бақыт Туменова, дәрігер және «Денсаулық» ұлттық қауымдастығының жетекшісі, зерттеуді түсіндіре отырып, ғалымдардың қорытындылары қозғалыс тапшылығы жүрек-қан тамырлары жүйесінің денсаулығына теріс әсер ететінін тағы да растайтынын атап өтті. Қазақстанда, ДДҰ статистикасына сәйкес, ересек халықтың 28%-ында физикалық белсенділік жоқ.
«Тек салауатты өмір салты мен денсаулықты сақтау әдеттері қауіп факторларын жоюға, денсаулықты сақтауға және өмірді ұзартуға мүмкіндік береді. Әдеттерді өзгерту керек, зиянды азайту концепциясына сәйкес. Физикалық белсенділікпен айналыса бастау, лифттің орнына баспалдақпен көтерілу, зиянды әдеттерден мүмкіндігінше ерте бас тарту, алкогольді тұтынуды азайту, темекіден бас тарту және теңгерімді тамақтануға көшу қажет», - деп қосты Бақыт Туменова.